De Gelderse grensgemeente Montferland is niet blij met zogenoemde migrantendroppingen vanuit Duitsland. Vooral in het stadje ‘s-Heerenberg zetten de Duitsers relatief veel mensen af die ze tegenhielden bij grenscontroles.

De Gelderlander schrijft dat de afgelopen drie maanden meer dan 150 mensen over de grens in Nederland zijn geplaatst. Inwoners van ‘s-Heerenberg vertellen dat ze regelmatig Duitse politiebusjes zien die migranten naar hun stad brengen. Dat gaat gepaard met gevoelens van onveiligheid, zeggen ze.

Burgemeester Anne-Marie Fellinger krijgt tot haar frustratie geen grip op de door Duitsland verplaatste vreemdelingen. Ze weet niet om hoeveel migranten het precies gaat en wie het zijn.

Wat is er aan de hand?

Sinds september 2024 houdt Duitsland grenscontroles in een poging illegale immigratie terug te dringen. Een paar maanden later begon Nederland daar ook mee. In de maanden augustus, september en oktober van dit jaar hield de Duitse grenspolitie 274 vreemdelingen tegen die vanuit Nederland kwamen en geen recht hebben op verblijf in Duitsland.

De Duitse grenspolitie brengt die allemaal terug naar Nederland. Vooraf maakt Duitsland melding bij de Koninklijke Marechaussee in Nederland. 116 vreemdelingen werden opgewacht door de Marechaussee. De 158 anderen zijn simpelweg op straat gezet.

De werkwijze van de Duitsers is in lijn met internationale afspraken. Sterker: Nederland zet ook geweigerde vreemdelingen uit in Duitsland.

Dat de uitzettingen vaak in ‘s-Heerenberg plaatsvinden, heeft waarschijnlijk te maken met de locatie. Het stadje met een kleine 9000 inwoners ligt op steenworp afstand van de grens en de Duitse snelweg.

Burgemeester Fellinger vindt het vooral vervelend dat ze niet weet wie de ‘gedropte’ migranten zijn, zegt ze. “Als de Duitse politie ze niet wil hebben, wie weet is er dan iets ernstigs met ze aan de hand. Zijn dit mensen die geen kwaad doen? Of hebben ze juist hulp nodig?”

Ook zorgen de vele vreemdelingen voor een onveilig gevoel in de stad, zegt Fellinger. Ze gaat binnenkort in gesprek met de Marechaussee en zal er dan op aandringen dat zij de overgeplaatste migranten beter in de gaten houden.

Warme en koude overdrachten

Een woordvoerder van het ministerie van Asiel en Migratie wil niet ingaan op vragen over ‘s-Heerenberg, maar zegt wel dat de overdrachten van geweigerde vreemdelingen tussen Nederland en Duitsland al jaren op dezelfde manier plaatsvinden. De extra grenscontroles zouden daar niets aan hebben veranderd.

Soms zijn er een of meerdere medewerkers van de Marechaussee fysiek bij aanwezig. Dat heet dan een ‘warme’ overdracht. Ook zijn er ‘koude’ overdrachten: vreemdelingen worden dan gewoon ergens op straat gezet.

We laten de mensen niet op de snelweg staan. We zetten ze logischerwijs af bij de volgende parkeerplaats.Heiko Teggatz

De keuze tussen een warme en koude overdracht wordt gemaakt op basis van “de situatie en kwetsbaarheid van de persoon”, aldus een woordvoerder van de Marechaussee. “Indien een vreemdeling ongezien wordt overgedragen, kan deze persoon zijn of haar weg zelfstandig vervolgen. Vaak hebben deze personen rechtmatig verblijf in Nederland, bijvoorbeeld omdat zij in de asielprocedure in Nederland zitten.”

De Duitse politie brengt de Nederlandse collega’s altijd op de hoogte als ze vreemdelingen uitzetten op Nederlands grondgebied, zegt Heiko Teggatz. Hij is voorzitter van de Duitse politievakbond DPolG. “Mocht er in dat dorp geen Nederlandse politie aanwezig zijn, dan laten we de persoon alsnog vrij. Maar dit alles gebeurt uitsluitend in overleg met de Nederlandse autoriteiten.”

Bovendien gebeurt het op een humane manier, benadrukt de politieman. “Als er niemand van de Nederlandse autoriteiten aanwezig is, laten we de mensen niet op de snelweg staan. We zetten ze logischerwijs af bij de volgende parkeerplaats langs de snelweg.” Als Nederland vreemdelingen terugbrengt naar Duitsland, zijn daar volgens Teggatz altijd Duitse agenten bij.