Drie mannen die in de avond in donkere kleding langs werkbussen slenterden, en soms zelfs dwars door tuinen stiefelden. Veel verdachter kon het niet. Toch belde niemand het inmiddels roemruchte preventieteam van het Veluwse dorp.

En dat terwijl de drie mannen toch echt wel gezien zijn. Achter de gordijnen gingen wat bezorgde blikken richting de straat. Een hondenbezitter keek drie keer om. Een wandelend echtpaar maakte bewust nog een extra rondje. Iedereen voelde: dit klopt niet helemaal.

Hoe weet Ardjan van Hartingsveldt, coördinator bij het Buurtpreventie Team (BPT), dat allemaal? Simpel: de verdachte mannen waren ‘acteurs’ en de actie een oefening die het team onlangs uitvoerde.

Teleurstellend

„Bedoeld om iedereen scherp te houden”, zegt Hartingsveldt. „Hoe alert is iedereen en hoe wordt er gehandeld bij een verdachte situatie?” Dat er bij bovenstaande oefening niet één telefoontje binnenkwam, is teleurstellend en stemt tot nadenken.

En dat terwijl het BPT volgens de coördinator zijn waarde in de acht jaar van zijn bestaan inmiddels wel heeft bewezen.

Het uit zo’n 25 dorpsbewoners bestaande team ziet zichzelf nadrukkelijk niet als vervanger, maar als een aanvulling op de politie en handelt volgens een strak protocol. Vastgesteld in samenspraak met gemeente en politie.

Wie ergens onraad ziet krijgt het advies om direct de politie te bellen en daarna contact op te nemen met het BPT via een speciaal nummer dat 24 uur per dag bereikbaar is.

Dieven opgepakt

Dat nummer wordt inmiddels 350 keer per jaar gebeld. Blijk er echt iets aan de knikker, dan wordt meteen een team gevormd dat razendsnel ter plekke gaat. Veel sneller dan de politie, die vaak een langere aanrijtijd heeft.

Verschillende misdaden zijn op die manier voorkomen of opgelost. Zo werd vorig jaar nog een fietsendief in de kraag gevat en werd een jaar eerder een potentiële inbreker betrapt. Ronduit spectaculair was een recente aanhouding in oktober, waarbij in het dorp een inbreker werd overmeesterd die eerder die nacht in Hardenberg had toegeslagen.

Toevallig was het deze zaterdagochtend opnieuw raak en werd bij de lokale supermarkt een autodiefstal verijdelt.

Worsteling

In deze gevallen waren de dorpsbewoners wél alert en belden ze. „Daar zijn we uiteraard ontzettend blij mee”, zegt Hartingsveldt. Maar de uitkomst van de oefening laat ook een andere kant zien.

„We worstelen met de vraag: hoe zorgen we er nu voor dat mensen tijdig ons nummer bellen? Na een incident blijken mensen vaak toch wel iets te hebben gezien, maar denken ze op dat moment: ‘het zal wel niets zijn’ of ‘ik wil die mannen niet wakker bellen’.”

„We proberen daarin bewustwording te creëren: bellen is een kleine moeite en wij bepalen na een telefoontje wel of er wel of niet ingezet gaat worden. Daarbij komen we liever tien keer voor niks dan dat één keer een inbraak plaatsvindt die voorkomen had kunnen worden.”