In de rubriek Monumentje interviewen we iemand die een ode brengt aan een overleden geliefde, vriend of familielid. Vandaag herdenkt Jessica (58) haar zoon Jis (19).

Triggerwarning: dit artikel gaat over suïcide.

“Ik wil wegblijven bij de gedachte dat hij nooit meer in mijn leven zal zijn”, vertelt Jessica in gesprek met LINDA.

“Ik had geen idee hoe moeilijk hij het had. Als ik dat toch had geweten … Ik had zo graag gewild dat Jis tegen mij had gezegd dat hij het leven niet meer aankon. Hoe ongelukkig hij was en dat hij dat met niemand deelde, doet me ontzettend veel verdriet. In zijn afscheidsbrieven schreef hij dat hij dit al langer wilde en nu voor zichzelf moest kiezen. Jis was zo ziek dat hij liever dood wilde. Dat we dat niet hebben gezien, vind ik een van de ergste dingen.

Jis was een hele lieve jongen. Voor iedereen: vrienden, familie, maar vooral voor mij. Hij trok altijd wat meer naar mij toe en ik zag veel van mezelf in hem. Op de lagere school was hij altijd al de grapjas en ontzettend slim. Hij hielp klasgenoten vaak met rekenen. Na de lagere school ging hij naar de havo in Uden.

Daarna is hij civiele techniek gaan studeren in Den Bosch. Dat ging hem goed af, maar na anderhalf jaar kwam hij huilend thuis en zei dat hij de studie en de mensen niet leuk vond. Hij wilde stoppen. Dat vond hij moeilijk om te zeggen, terwijl bij ons juist alles bespreekbaar is.”

“Uiteindelijk besloot hij dat hij iets met sport wilde doen. Jis kon goed voetballen en hield van sporten. Daarom begon hij op zijn achttiende met de ALO in Nijmegen, een studie die je opleidt tot gymleraar. Nijmegen is natuurlijk een grote stad, dus hij leerde allerlei nieuwe mensen kennen en het studeren vond hij leuk. Het uitgaan ontdekte hij toen ook, want dat deed hij daarvoor niet. Hij had één beste vriend, maar niet echt een grote vriendengroep. Wel zei hij dat z’n leven zoveel leuker was geworden door deze studie.

Hij moest stage lopen en lesgeven op verschillende scholen. Als hij thuiskwam, was hij ontzettend moe. Vaak sliep hij tot ik hem riep voor het eten. Jis gaf aan dat hij op school soms zelfs te moe was om te praten. Hij vroeg ook weleens of hij bij mij mocht slapen. Achteraf denk ik dat hij ’s nachts veel piekerde en zich erg eenzaam voelde.”

“Toch ging de studie hem op papier goed af. Na een vakantie met studievrienden kwam hij erg ziek thuis. Als je op vakantie allemaal leuke dingen hebt gedaan en daarna weer terugkomt in de werkelijkheid, is dat zwaar. Hij is een week ziek geweest en in combinatie met die eerdere vermoeidheid besloot Jis bloed te laten prikken bij de huisarts.

Er kwam niets uit het onderzoek. Wel gaf de huisarts aan dat hij vermoedde dat Jis een depressie had. Daar hebben we het thuis natuurlijk over gehad. Jis kreeg een doorverwijzing naar de ggz, maar het zou nog zes weken duren voordat hij daar terechtkon. Uiteindelijk heeft hij dat niet afgewacht.

Hij wilde zijn studie niet meer afmaken. Hij stopte midden in het jaar en ging zelf naar school om het zijn klasgenoten te vertellen. Ook wilde hij stoppen met voetballen. Een paar weken voor Jis’ dood was ik bij een voetbalwedstrijd van hem. Het liep totaal niet en hij werd in de eerste helft door de coach gewisseld. Ik weet nog goed dat Jis tegen hem zei: ‘Wat is er toch met mij aan de hand?’ In de rust stond hij bij me en zei dat-ie een sabbatical wilde. Hij wilde ‘gewoon even een jaar niets doen’.”

“Donderdag na zijn laatste voetbaltraining is hij naar het spoor gegaan om alvast te kijken hoe ver het lopen was en hoe hij daar makkelijk kon komen. Dat ontdekten we later via een vriendin met wie hij had gebeld; zij had het grind bij het spoor gehoord toen Jis daar liep. De weg naar het spoor is ongeveer zeshonderd meter lopen door een bospad.

Die zondag heeft hij nog gevoetbald, maar hij speelde hooguit tien minuten mee. In die minuten gaf hij een prachtige pass op de spits, waarvoor hij veel complimenten kreeg. Na het avondeten wilde hij nog even naar het café met zijn voetbalvrienden. Achteraf lazen we in zijn brief dat hij die avond al uit het leven wilde stappen. Doordat hij gebeld werd door iemand die al in het café was, is hij toch daarheen gegaan.”

“De laatste weken is hij bezig geweest om zijn leven af te ronden. Hij nam afscheid van al zijn dierbaren, zonder dat we het op dat moment doorhadden. Ook van ons. De avond van zijn overlijden vroeg Jis tijdens het eten of hij de auto mee mocht, omdat hij een vriendin wilde helpen met wiskunde. Voor hij ging, gaf hij me een knuffel. Ik kuste hem op zijn wang en hij zei: ‘Houdoe hé’. Dat is het laatste wat hij tegen me gezegd heeft.

Eenmaal daar heeft hij de auto geparkeerd. In de auto legde hij een briefje met onze telefoonnummers. Ook schreef hij dat er afscheidsbrieven voor ons klaarlagen in zijn nachtkastje. Hij liet zijn jas achter, met de autosleutels erbij, en liet de auto openstaan. Daarna is hij het bospad afgewandeld richting het spoor.”

“Een halfuur nadat hij van huis was vertrokken, was Jis al overleden. Om drie over negen ’s avonds. Zelf was ik rond elf uur naar bed gegaan. Meestal app ik Jis dan om te vragen waar hij blijft, maar deze keer dacht ik: ik laat hem met rust. Alsof ik wist dat hij daadwerkelijk zijn rust had gepakt.

Zijn vader was op de bank in slaap gevallen en rond half drie ’s nachts werd hij wakker van de bel. Er stond politie voor de deur. Ik had de bel niet gehoord, maar niet veel later vloog de slaapkamerdeur open: ‘Jes, trek even iets aan en kom uit bed’, zei mijn man. Ik vroeg meteen of er iets ergs was, maar hij herhaalde alleen zijn woorden. Toen ik de slaapkamer uitkwam, stonden twee politieagenten op de overloop met de mededeling dat mijn zoon was overleden.”

“Ik ben meteen naar de kamer van onze andere zoon gelopen: Jis is dood. Hij schreeuwde het uit. Dat was afschuwelijk om te zien. Het was wachten op een telefoontje van het mortuarium. We konden Jis vrij snel zien. Je zag aan zijn gezicht dat er iets was gebeurd, maar hij was eigenlijk nog heel mooi. Daar hebben we ontzettend veel geluk mee gehad.

Ik schoot vrijwel direct in de regelmodus. Natuurlijk voor de crematie, maar vooral voor zijn jonge vrienden die deze heftige gebeurtenis moesten meemaken. Op school en op de voetbalclub sloeg het in als een bom. De meesten hadden nog nooit iemand gezien die was overleden, en om dan je eigen leeftijdsgenoot en vriend zo te zien, is verschrikkelijk. Jis had voor al die mensen een algemene afscheidsbrief geschreven: ‘Voor iedereen die voor mij langskomt, ik hou van jullie allemaal en ik ben dankbaar dat jullie deel uitmaakten van mijn leven. Maak er alsjeblieft wat moois van allemaal’.”

“Twee weken na Jis’ dood was er weer een voetbalwedstrijd. Dat werd een prachtig eerbetoon, met allerlei fakkels. Toen we daarna naar huis gingen, moest ik erg huilen. Eigenlijk had ik in die twee weken amper gehuild. Vanaf dat moment was alles een beetje achter de rug en kwam het pas echt binnen. In de drie jaar die we inmiddels verder zijn, heb ik nog nooit zoveel gehuild in mijn leven.

Ik weet heel goed dat Jis er niet meer is, maar als ik die gedachte echt toelaat, schrik ik. Hij is gewoon echt dood. Nog steeds denk ik soms dat het niet kan, omdat ik weg wil blijven bij de gedachte dat hij nooit meer in mijn leven zal zijn. Dat ik nooit meer met hem kan knuffelen of lachen. Dat ik hem niet kan zien opgroeien of hem kan vertellen hoe ongelofelijk trots ik op hem ben. Want dat ben ik. Op alles wat hij deed.”