De spanningen binnen progressief Nederland lopen opnieuw op, en dit keer speelt de botsing zich af tussen twee prominente stemmen: schrijfster Lale Gül en GL/PvdA-politica Esmah Lahlah. Aanleiding is een opiniestuk op Joop, waarin Lahlah reageert op een column van socioloog en schrijfster Jolande Withuis.

Maar de reactie van Lahlah — en vooral het moment waarop zij zich uitspreekt — schiet Lale Gül volledig in het verkeerde keelgat.

Het resultaat: een fel stuk vol frustratie, scherpe observaties en een duidelijke boodschap richting progressieve politici die volgens haar wél veel praten, maar weinig durven benoemen.

Wie is Esmah Lahlah en waarom stoort ze Gül zo?

Esmah Lahlah is nummer twee op de kandidatenlijst van GroenLinks-PvdA en profileert zich als iemand die opkomt voor sociale rechtvaardigheid. Toch zegt Gül dat zij nooit écht inhoudelijke, scherpe of visionaire uitspraken van haar heeft gehoord.

Volgens de schrijfster valt vooral de afstandelijkheid op:

• weinig media-optredens
• beperkte duidelijkheid over haar visie
• een opvallend gebrek aan concrete standpunten over gevoelige onderwerpen

Gül vraagt zich openlijk af hoe iemand met zo’n beperkte zichtbaarheid zo hoog op een nationale kandidatenlijst kan belanden.

Wat was de aanleiding voor Gul’s reactie?

De directe aanleiding was een column van Lahlah op Joop, waarin ze reageerde op een stuk van Jolande Withuis. Withuis schreef dat progressieve partijen moeten stoppen met zwijgen over misstanden in streng religieuze gemeenschappen — ook binnen de islamitische wereld.

Volgens Withuis is het wegkijken van onderdrukking binnen bepaalde gemeenschappen mede verantwoordelijk voor de opkomst van extreemrechts: iemand moest de leegte vullen.

Gül noemt dat “een pijnlijke maar eerlijke analyse.”

Lahlah daarentegen reageerde scherp op Withuis en voelde zich geroepen om aan te geven dat deze toon moslims stigmatiseert. Zij vindt dat Withuis “moslims reduceert tot karikaturen”.

Dat is precies het punt waarop Gül ontplofte.

Waarom nu pas een reactie?

Volgens Gül is het niet de kritiek op Withuis die stoort — maar de timing.

Want als Lahlah zó boos kan schrijven, waarom deed ze dat dan niet na:

• de eerwraakmoord op Ryan?
• de vele berichtgevingen over vrouwen die onder dwang uitgehuwelijkt of mishandeld worden?
• een groeiende groep meisjes die geen eigen paspoort heeft en afhankelijk is van familie?

Volgens Gül is Lahlah eerder fel wanneer een columnist een ongemakkelijke waarheid benoemt, dan wanneer échte slachtoffers aandacht nodig hebben.

Dat, zegt ze, is tekenend.

Een groter debat: waar staat links eigenlijk?

De frustratie van Gül draait niet alleen om één column of één politica. Het gaat om een breder probleem:

volgens haar durft links geen harde kritiek te leveren op misstanden binnen minderheidsgroepen uit angst om “rechts in de kaart te spelen”.

Maar, schrijft ze indirect:
dat stilzwijgen speelt juist rechts in de kaart.

Want wanneer misstanden worden genegeerd of weggeschoven onder het mom van culturele gevoeligheid, ontstaat er een vacuüm waarin partijen als PVV en BBB met simpele taal wél antwoorden geven.

En dat weegt zwaar mee tijdens verkiezingen.

Vrouwenrechten als kern van de discussie

Waar Lale Gül het scherpst wordt, is daar waar het onderwerp raakt aan vrouwenrechten — een terugkerend thema in haar werk.

Ze noemt voorbeelden van situaties waarin jonge vrouwen in Nederland dagelijks worden beperkt door religieuze en culturele regels:

• kledingvoorschriften
• partnerkeuze
• beperkingen op bewegingsvrijheid
• sociale controle
• uithuwelijken of verstoting
• eergerelateerd geweld en bedreiging

Volgens cijfers van politie en hulpinstanties zijn er jaarlijks zo’n 3000 meldingen van eergerelateerd geweld, en die aantallen lijken te stijgen.

Toch hoort Gül maar weinig politici — en al helemaal niet vanuit progressieve hoek — die dit onderwerp benoemen met dezelfde felheid als waarmee andere maatschappelijke thema’s worden verdedigd.

Voor haar voelt dat als verraad aan de vrouwen die vrijheid, veiligheid en autonomie ontzegd worden.

“Slappe lippendienst”

Het verwijt richting Lahlah is uiteindelijk simpel maar vernietigend:

Volgens Gül gebruikt Lahlah liever algemene termen als “alle vrouwen verdienen veiligheid”, dan concreet te benoemen waar en bij wie het probleem ligt.

Een soort politieke All Lives Matter, noemt ze het.

Volgens de schrijfster komt vooruitgang niet voort uit voorzichtigheid, maar uit heldere taal en het benoemen van ongemakkelijke feiten — ook wanneer dat gevoelig ligt in eigen achterban.

Waarom dit gesprek nu zo belangrijk is

De discussie tussen Gül en Lahlah raakt een essentieel thema binnen de Nederlandse politiek:

• mag je misstanden benoemen als ze plaatsvinden in gemeenschappen die zelf slachtoffer zijn van racisme?
• kiest links voor bescherming van minderheden, of voor de mensen binnen die minderheden die onderdrukt worden?
• en vooral: wie spreekt namens wie — en wie zwijgt?

Of men het met Gül eens is of niet, haar boodschap is helder: taboes benoemen is noodzakelijk, juist in progressieve politiek.

Conclusie: een debat dat niet weggaat

De woorden van Gül raken een gevoelige snaar — deels omdat het onderwerp pijnlijk is, deels omdat het al te lang vermeden wordt. De vraag die blijft hangen:

Kan een progressieve partij geloofwaardig opkomen voor vrouwenrechten, zonder kritisch te zijn op schadelijke invloeden binnen religieuze of culturele systemen?

Voor nu lijkt één ding zeker:

Dit debat is nog lang niet klaar — en de verkiezingscampagne heeft er plots een explosieve dimensie bij.