Het voelt als een trap na voor de inwoners van het Brabantse Moerdijk. Terwijl het dorp in diepe onzekerheid verkeert over het verdwijnen van hun huizen, probeert een cybercrimineel een slaatje te slaan uit hun wanhoop. Een zekere ‘Joshua’ stuurt brieven rond waarin hij juridische hulp belooft voor een paar tientjes. Inwoners reageren verbijsterd en waarschuwen elkaar. „We zijn bang dat mensen hier al in zijn getrapt.”

De timing kan bijna niet cynischer. Inwoners van het Brabantse dorp weten al tijden niet waar ze aan toe zijn. Moet het dorp wijken voor de uitbreiding van het haven- en industriegebied, of niet?

Precies in die cirkel van angst springt nu een oplichter die zich voordoet als ‘medestander’. In een professioneel ogende e-mail, in handen van deze site, schrijft deze ‘Joshua’ dat hij een gezamenlijke inwonersgroep wil opzetten, omdat bewoners ‘dezelfde vragen, onzekerheden en belangen hebben’.

Niemand kent Joshua

De belofte klinkt nog best verleidelijk. Samen sterker staan, kosten voor advocaten delen en informatie bundelen in een gesloten WhatsAppgroep. De prijs voor deze zogenaamde hulp? Een eenmalige bijdrage van 24,95 euro. Maar in het hechte dorp van 1100 inwoners gaat er geen belletje rinkelen bij de naam Joshua.

Stichting Bewonerscollectief Moerdijk luidt daarom de noodklok. Marianne Quik van de stichting waarschuwt online en is duidelijk over de impact die dit heeft op de gemeenschap. „De scam van de oplichter leeft op dit moment enorm”, vertelt ze deze site. „Gelukkig heb ik nog niet gehoord dat er mensen in zijn getrapt, maar ik ga er wel van uit dat iemand al iets heeft overgemaakt. De mail is immers professioneel opgesteld en naar heel veel inwoners gestuurd.”

Ze wil haar dorpsgenoten op het hart drukken waakzaam te zijn. „Trap hier alsjeblieft niet in. Het is vreselijk dat deze mail nu rondgaat. We hebben het al zo moeilijk en dan komt dit er nog eens overheen. Dat de situatie op deze manier door cybercriminelen wordt uitgebuit, is onbegrijpelijk.”

‘Alles wordt weggevaagd’

Volgens Quik komt de fraude extra hard aan door de gemoedstoestand in het dorp. „De sfeer in Moerdijk is heel verdrietig. Je kunt het je pas voorstellen als je zelf in zo’n situatie zit. Je weet gewoon niet waar je over vijf jaar woont; alles wat je hebt opgebouwd, wordt weggevaagd.” Ook financieel hakt de onzekerheid erin, ziet Quik. „Jonge gezinnen werken keihard om hun hypotheek te betalen. Wat ik nu heb, is misschien de helft minder waard.”

Over de afzender van de brief is ze stellig. „Niemand weet wie deze zogenaamde Joshua is, niemand kent hem hier. We willen zo veel mogelijk mensen waarschuwen. Hoe zielig ben je, als je op zo’n manier misbruik wilt maken van de wanhoop van mensen?”

Nog zes maanden onzekerheid

Dat de oplichter juist nu toeslaat, is geen toeval. De wanhoop waar Quik over spreekt, kreeg recent een nieuwe impuls. De ruim 1100 inwoners moeten namelijk nog minimaal een half jaar in de wachtkamer zitten.

Hoewel de gemeente Moerdijk onlangs aangaf maar één optie te zien – het dorp opgeven voor de energieprojecten van Powerport – trappen het Rijk en de provincie Noord-Brabant op de rem. Er lag een afspraak om op 1 december een knoop door te hakken over de ‘voorkeursrichting’, maar dat bleek te vroeg.

Demissionair minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) wil dat er de komende maanden eerst nog van alles wordt uitgezocht. „Zodat we in juni een besluit kunnen nemen”, zei Hermans na overleg op het gemeentehuis. Ze noemde de stap van de gemeente om al een voorkeur uit te spreken ‘moedig’, maar benadrukte de noodzaak van zorgvuldigheid bij zulke grote besluiten.

‘Betaal niets!’

Die slepende onzekerheid lijkt nu de perfecte voedingsbodem voor de brief van ‘Joshua’. Wie naam, adres en telefoonnummer stuurt, krijgt direct een betaalverzoek. Om de druk en de geloofwaardigheid op te voeren sluit de mail af met de opmerking dat er bij een minimaal aantal deelnemers direct gestart wordt.

„Anders geld terug inderdaad”, staat er nog geruststellend bij. Het advies van het Bewonerscollectief is echter simpel: stuur niets, betaal niets.