D66 en CDA hebben een akkoord gesloten over een aantal grote thema’s wat uiteindelijk moeten leiden tot een nieuw coalitieakkoord. De twee partijen kregen drie weken de tijd om het samen eens te worden over oplossingen voor de ‘grote vraagstukken die bepalend zijn voor de toekomst van Nederland’. Nu de twee partijen eruit zijn, kan er gezocht worden naar coalitiepartners.

Vanmiddag is in een laatste overleg met informateur Sybrand Buma de puntjes op de i gezet. Voorafgaand aan dat overleg zei D66-leider Rob Jetten dat zijn partij en het CDA ‘grote knopen doorgehakt’ hebben in het formatiedocument. “Ik denk dat we vanmiddag kunnen verrassen met het aantal keuzes die erin staan”, verwacht de D66-leider. Het akkoord vorm volgens Jetten ‘een mooie basis voor het vervolg van de kabinetsformatie’.

Belangrijke thema’s

De partijen hebben de afgelopen weken gesprekken gevoerd over een aantal belangrijke thema’s onder leiding van informateur Sybrand Buma (CDA). Over het tussenverslag kan de komende week nog verder worden gesproken met andere partijen. D66 en CDA hebben samen lang geen meerderheid in de Tweede Kamer.

Nu dit akkoord is gesloten tussen D66 en CDA kan de formatie echt beginnen. De onderhandelingen werden gezien als een tussenstap in de formatie, omdat er na de eerste verkenningsronde nog geen zicht was op een stabiele coalitie met andere partijen.

Nu de twee grote winnaars van de verkiezingen het eens zijn over de grote lijnen, kunnen de gesprekken met andere partijen beginnen. Die gesprekken moeten uitwijzen welke partijen zich mogelijk willen aansluiten bij de coalitie. Eerst zullen alle fractievoorzitters weer langs mogen komen bij de informateur. Daarna moeten er gesprekken komen met partijen die echt mee willen doen.

Want ruim een maand na de verkiezingen blijft de kabinetsformatie erg ingewikkeld, vooral doordat partijen elkaar blijven uitsluiten. Met name de blokkade van de VVD op samenwerking met GroenLinks-PvdA ‘legt een hypotheek op het proces’, zei Buma eerder al.

Ruimte om te onderhandelen

Eerder liet D66-voorman Rob Jetten weten dat de partijen verder hebben gekeken dan hun eigen verkiezingsprogramma’s. Er werd de afgelopen weken gesproken met een reeks deskundigen om hun inzichten te horen over vraagstukken die om een oplossing vragen. Ook voor andere partijen die mogelijk willen aansluiten, valt er wat te halen, verzekerde Jetten gisteren. ‘Overal’ is ruimte om te onderhandelen, zei hij.

“Mooi dat twee partijen bij elkaar kunnen komen”, zei CDA-leider Henri Bontenbal gisteren. Hij ziet dat er ‘heel veel gemeenschappelijke grond’ bestaat tussen zijn partij en D66. “We willen beide de stikstofcrisis oplossen, werken aan migratie, de woningbouw vlottrekken.” Maar ook hij benadrukte dat er geen ‘dichtgetimmerd’ akkoord komt, maar een stuk waar ook andere partijen over kunnen meepraten.
‘Nu moet worden gekeken welke partijen willen aanhaken’

“Dit was natuurlijk een tussenstap in deze kabinetsformatie”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Nu moet worden gekeken welke partijen willen aanhaken. De VVD? Maar die wil niet met GroenLinks-PvdA. Is Jetten dan toch bereid om zo’n centrum-rechts kabinet, met JA21 te proberen? Of toch een minderheidskabinet? Dat zal de komende dagen moeten blijken, als fractievoorzitters weer bij informateur Buma duidelijk moeten maken hoe de formatie verdergaat.”

Volg de presentatie live op RTL Z en in deze app

Het tussenverslag van de onderhandelingen tussen D66 en CDA word vanmiddag door informateur Buma aangeboden aan Kamervoorzitter Thom van Campen. Daar zullen Buma en ook Jetten en Bontenbal de bevindingen verder toelichten. Die presentatie is vanmiddag vanaf 16.55 uur live te volgen op RTL Z en op deze website en app.