Keuls schreef onder andere Jan Rap en z’n maat, De moeder van David S. en Het verrotte leven van Floortje Bloem.

In 2012 ontving Yvonne Keuls de Haagse Cultuurprijs voor haar gehele oeuvre. Deze prijs wordt uitgereikt aan een persoon, groep of instelling die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het culturele belang van de stad. Voor de autobiografische roman Mevrouw mijn moeder ontving Keuls de Trouw Publieksprijs in 1999.

Eveline Aendekerk, directeur van Stichting CPNB, noemt Keuls ‘de grondlegger van de sociale roman in Nederland’. “Nederland verliest met haar een groot schrijver, een sociaal baken en een onvergetelijk mens. Yvonne was in alles een multitalent – schrijver, theatermaker, verteller – én een vrouw die er altijd prachtig en stijlvol uitzag.”

Misstanden benoemen

“Met boeken als Jan Rap en z’n maat gaf ze een stem aan mensen die te weinig gehoord werden. Maar ze ging verder dan schrijven alleen: ze durfde misstanden te benoemen, ook wanneer dat haar persoonlijk zwaar trof”, deelt de directeur van de boekenkoepel. “In de jaren tachtig kaartte ze misbruik door een kinderrechter aan – lang voordat er ruimte was om zulke verhalen te geloven. Haar inzet voor kwetsbare jongeren was grenzeloos; ze was bereid risico’s te nemen die haar carrière, haar gezondheid en haar gemoedsrust onder druk zetten. Dat morele kompas siert maar weinigen.”

Aendekerk leerde Keuls in 2022 kennen tijdens Heel Nederland Leest, toen het CPNB Keuls’ roman Mevrouw mijn moeder uit 1999 opnieuw uitgaf. “Ik weet nog goed hoe ik bij haar thuis aan haar lippen hing – Yvonne was zo’n meesterverteller dat elke zin voelde als een cadeau. Ze sprak met liefde en zachtheid over haar man Rob, die een paar jaar geleden overleed, en de herinnering aan hem was altijd voelbaar in haar verhalen.”

Schrijfster Susan Smit zegt de onvoorwaardelijke steun van haar ‘zuster in de kunst’ te gaan missen. “Het zusterschap was voor haar geen holle kreet. Ze heeft er haar leven naar vormgegeven”, zegt Smit.

Keuls en Smit vormden met onder anderen Marion Pauw en Saskia Noort een verbond van vrouwen in de schrijverswereld. Ze gingen uit eten en lunchen, maar Keuls hielp hen ook hun weg te vinden in de boekenwereld, vertelt de schrijfster. “Ze las manuscripten, dacht mee en steunde ons. Ze was altijd nieuwsgierig naar de jonge generatie. Ze schoof altijd een andere schrijfster naar voren, als ze dat kon.”

Geen subsidies

Keuls was in het verleden ‘een achtergestelde schrijfster’, zegt Smit. “Ze kreeg geen subsidies, waar anderen die wel kregen. Ooit vroeg ze eens een stipendium aan, en waar mannen als Mulisch en Hermans die aan de lopende band toegekend kregen, kreeg zij een afwijzing. ‘Voor uw levensonderhoud moet u zich wenden tot uw echtgenoot’, kreeg ze te horen. Ze kende die verschuivingen en is altijd voor haar zusters blijven staan.”

Smit wil ook een kant van Keuls benoemen die volgens haar vaak onderbelicht is gebleven in haar loopbaan: haar maatschappelijke inzet. “Ze schreef met boeken als De moeder van David S. en Het verrotte leven van Floortje Bloem over het leven op straat, maar ze heeft ook altijd veel tijd, moeite en geld gestoken in hulp voor jongeren. Het zat niet alleen in haar boeken, maar ook in haar handelen”, zegt Smit. “Het maakte haar tot een formidabel mens.”