In Den Haag stijgt de spanning: de formatie verkeert in een prille fase en de politieke verhoudingen staan op scherp. Iedere uitspraak weegt zwaar, iedere beweging wordt gevolgd. De vraag wie mag aanschuiven en wie buiten blijft, bepaalt de koers van de komende weken.

PVV eist erkenning

PVV-leider Geert Wilders laat er geen twijfel over bestaan: zijn partij wil volwaardig deelnemen aan de formatie. Gebeurt dat niet, dan dreigt de PVV met een harde oppositie. Volgens Wilders mag de uitslag van de verkiezingen niet genegeerd worden.

“Wij hebben een mandaat van ruim anderhalf miljoen kiezers,” stelt hij. “Het zou een fout signaal zijn als de grootste partij buiten spel wordt gezet.” De PVV wil meebeslissen, niet slechts toekijken.

Wilders koppelt zijn eis aan respect voor de kiezer en waarschuwt dat uitsluiting het vertrouwen in de politiek verder ondermijnt. Tegelijk houdt hij de deur op een kier: praten mag, zolang zijn partij niet op voorhand wordt uitgesloten.

Verdeelde reacties in Den Haag

De andere partijen reageren verdeeld. D66, GroenLinks-PvdA en het CDA zien een samenwerking met de PVV niet zitten. Ook binnen de VVD heerst twijfel. Partijleider Dilan Yeşilgöz moet balanceren tussen kiezers die vinden dat praten met Wilders logisch is en internationale partners die dat afwijzen.

Binnen de VVD groeit de druk om in elk geval het gesprek aan te gaan, maar de partijtop waarschuwt dat “principes niet onderhandelbaar zijn”. De politieke spanning binnen en buiten de partij is voelbaar.

Wilders dreigt met felle oppositie

Als de PVV buiten de coalitie wordt gehouden, belooft Wilders een “oppositie te vuur en te zwaard”. In dat scenario wil hij dagelijks de strijd aangaan in de Kamer. Een kabinet zonder PVV noemt hij “oude politiek”.

Met die boodschap positioneert Wilders zich als vernieuwer tegenover het gevestigde bestel. Zijn toon is confronterend, maar strategisch: hij wil druk zetten op partijen die de PVV liever mijden.

Verkenner onder vuur

Verkenner Wouter Koolmees heeft de lastige taak om de mogelijkheden voor samenwerking te verkennen. Zijn D66-achtergrond wekt wantrouwen bij de PVV, die openlijk twijfelt aan zijn neutraliteit. Toch geeft Wilders aan bereid te blijven praten, zolang de deur niet dichtvalt.

Koolmees probeert bruggen te slaan tussen links en rechts, maar de kloof is groot. Zijn verslag aan de Tweede Kamer zal bepalen of de formatie verder kan, of in een impasse belandt.

Idee van een middenkabinet

D66-leider Rob Jetten ziet een middenkabinet met VVD, GroenLinks-PvdA en CDA als de meest stabiele optie. Hij pleit voor “redelijkheid en bestuurlijke rust”.

Wilders verwerpt dat idee. Volgens hem heeft de kiezer juist gestemd voor verandering. “De tijd van besturen langs oude lijnen is voorbij,” stelt hij. Daarmee zet hij zijn koers af tegen wat hij “de politiek van Brussel” noemt.

Linkse partijen houden de lijn strak

Aan de linkerkant is er weinig ruimte voor compromissen. Jesse Klaver benadrukt dat GroenLinks-PvdA niet zal deelnemen aan een kabinet dat steunt op de PVV. De meningsverschillen over rechtsstaat, migratie en de positie van minderheden zijn volgens hem te groot.

Ook andere linkse partijen sluiten samenwerking uit, waardoor de vorming van een meerderheidscoalitie een ingewikkelde puzzel blijft.

Achterban en publieke opinie

Binnen de PVV-achterban heerst frustratie. Veel aanhangers zien het buitensluiten van de partij als “ondemocratisch”. Rechtsere partijen als BBB en JA21 tonen begrip en pleiten voor een eerlijke kans voor de PVV aan de formatietafel.

In de publieke opinie is het land verdeeld. Een groot deel van de kiezers gunt Wilders een kans om te regeren, terwijl anderen juist vrezen voor instabiliteit en schade aan de internationale reputatie van Nederland.

Vooruitblik

Verkenner Koolmees komt binnenkort met zijn eerste rapport aan de Tweede Kamer. Dat document zal richtinggevend zijn voor het vervolg van de formatie.

De PVV houdt de druk hoog: meedoen of stevige oppositie voeren. “Er is geen tussenweg,” aldus Wilders.

Wat vaststaat: politiek Den Haag blijft voorlopig op scherp. De komende weken zullen duidelijk maken of er bruggen worden gebouwd — of dat de loopgraven verder worden uitgediept.

Bron:

Lees verder